Ve çatlaklarla dolu yer. (86:12)
Bu ayetten bir önceki ayette (86- Tarık Suresi 11), gökyüzünün geri döndürücü özelliğine dikkat çekilerek 1400 yıl önce yaşayan insanların bilemediği oluşumlara işaret edilmiştir (20. bölümde bu konuyu işledik). Bu ayette de Kuran’ın indiği dönemdeki insanların bilemediği gerçeklere işaret vardır. Ayetin indiği dönemden sonraki yıllarda yeryüzünün çatlakları olan fay hatları keşfedilmemiş olduğu için bu ayetin sadece toprağın çatlayıp, bitkilerin içinden çıkması gibi anlamları ifade ettiği zannedilmiştir.
2. Dünya Savaşından sonra bilim adamları değerli madenlere, minarellere ulaşmak için deniz altı araştırmalarına hız verdiler. Denizaltında yapılan bu araştırmalarda hiç umulmadık bir şekilde yeryüzünün çatlaklarla dolu olduğu anlaşıldı. Bu çatlaklara fay veya kırık denmektedir. Gökyüzünün geri döndürücü özelliğiyle suyu yeryüzüne, zararlı ışınları uzaya geri döndürmesi (11. ayetin işareti) Dünya’mızla ilgili nasıl önemli bir bilgiyse, yeryüzündeki fay hatlarının varlığı ve bu fay hatlarının fonksiyonları da (12. ayetin işareti) çok önemli bir bilgidir. 2. Dünya savaşından günümüze kadar geçen süreyi, Kuran’ın inişinden günümüze kadar geçen süreyle kıyaslarsak, Kuran’ın 1400 yıl önce bu bilgilere işaret etmesinin değerini daha iyi anlarız.
HERŞEY BİRBİRİNE BAĞLANMIŞ
Kuran gözümüzü bir gökyüzüne, bir yeryüzüne çevirerek tüm bu alanlardaki mükemmel oluşumlara dikkatlerimizi çekmekte, bu alanların sırlarını, bilgilerini öğrenmeye bizi teşvik etmektedir.
Herşey,
Uzak ya da yakın
Birbirine bağlanmış
Gizlice, ölümsüz bir el tarafından
Tek bir çiçek bile yapamazsın
Bir yıldızı yerinden oynatmadan
Francis Thompson
Gökyüzü gibi yeryüzünün derinlikleri de keşfedilmesi gerekli sırlarla doludur. Ayetin işaret ettiği fay hatları yeraltındaki magmanın dış yüzey ile irtibatının sağlanması açısından son derece önemlidir. Okyanusların altındaki şekillerin oluşumunda da bu çatlaklar önemli ve belirleyici bir role sahiptir.
Yeryüzünün çatlakları (kırıkları) hakkındaki bilgi depremlerin saptanması, tarif edilmesi açısından da önemlidir. Büyük depremler yerkabuğundaki kırıkların oluşturduğu kırık kuşakları (fay hatları) boyunca görülür. Büyük kütleler halindeki yerkabuğu katmanlarının farklı hareketleri kırık kuşağı boyunca büyük bir gerilim oluşturur, kırık kuşaklarının her iki yanındaki kayaçlar bir yay gibi gerilir. Sonra birden bire kayaçların direnci kırılır ve büyük kütleler halindeki yerkabuğu harekete geçer, gergin kayalar serbest bırakılmış bir yay gibi titreşirler. Aslında yerkabuğunun kırık kuşağı boyunca hareketi en şiddetli depremlerde bile yalnızca birkaç metredir. Depremlerin hangi bölgede daha çok hasara yol açabileceği, depreme dayanaklı evlerin yapımına nerelerde daha çok ihtiyaç olduğu, hep yerküredeki kırıkların (fay hatlarının) incelenmesi sonucu anlaşılmaya çalışılmaktadır.
Yeryüzündeki en büyük çatlak Atlas Okyanusu’nun kuzeyindeki Grönland açıklarından başlayarak, Antartika’ya kadar kuzeyden güneye uzanır. İkinci büyük çatlak Kuzey ve Güney Amerika’nın batı yakasını Büyük Okyanus boyunca izler. Üçüncü önemli çatlak ise büyük kısmı ile kıtaların altından geçen, Güney Asya boyunca genişleyip Himalayalar’ın altından geçerek ülkemizi de içine alarak uzayan çatlaktır. Bunların dışında daha kısa çatlaklar da bulunmaktadır.
Kuran gözlerimizi, bilgimizi, dikkatimizi; öğrenmemiz, incelememiz, kavramamız gereken yerlere yöneltmektedir. Eğer Kuran’ı sadece ölülerin arkasından okunan bir kitap olarak görmeyi bırakır ve hayatımızda rehber edinirsek doğruya ulaşmamız mümkün olabilecektir.
Biz bu kitabı sana her şeyin ayrıntılı açıklayıcısı, bir doğruya iletici, bir rahmet, Müslümanlara bir müjde olarak indirdik. (16:89)